Dekofeinizacja

Dziś napiszę krótki tekst o bardzo tajemniczym pojęciu, jakim jest dekofeinizacja. Jak powszechnie wiadomo, produktem, który ma najwięcej kofeiny, jest kawa. Napar z ziaren zawiera przynajmniej dwa razy więcej kofeiny niż każdy inny produkt. Np., puszka Coca-Coli zawiera jej około 45 mg. Natomiast filiżanka kawy, od 90 mg do 150 mg. Jest to oczywiście zależne od rodzaju oraz sposobu jej zaparzenia. Niemniej jednak, to waśnie kawa jest napojem o największej zawartości kofeiny.

Czym jest dekofeinizacja? Większość już na pewno domyśliła się, że chodzi o pozbawianie substancji zawierającej kofeinę, właśnie kofeiny. Wytwarzanie kawy bezkofeinowej jest procesem nieskomplikowanym, jednak bardzo zajmującym. Pierwszy tego typu zabieg został przeprowadzony przez chemika z Niemiec, w 1820 roku. Najpierw potraktowana ziarna parą wodną. Ziarna napęczniały, a następnie użyto specjalnego rozpuszczalnika do kofeiny. Wynalezienie tego sposobu przyczyniło się do powstania pierwszej na świecie w 1906 roku fabryki do kawy bezkofeinowej.

Produkcja kawy bezkofeinowej odbywa się z użyciem rozpuszczalników, gazów tzw. „nadkrytycznych” oraz z użyciem wody i specjalnych, bezkofeinowych ekstraktów. Niżej, wszystkie 3 procedury opisane w skrócie opisane:

• Najpierw, tak jak 200 lat temu, kawę poddaje się działaniu pary wodnej o dużym ciśnieniu. Proces ten nie usuwa kofeiny, ale znacząc ułatwia jej usunięcie. Następnie stosuje się specjalny rozpuszczalnik , który oprócz wymycia kofeiny, nie powinien uszkodzić cennych ziaren. Rozpuszczalniki te testowane są na organizmach ludzi i zwierząt, dlatego nie stanowią one dla nas zagrożenia (dla niektórych, chyba większym zagrożeniem jest kawa bezkofeinowa). Stosuje się głównie chlorek metylenu i octan etylu. Końcowym etapem jest ponowne potraktowanie ziaren parą wodną, celem usunięcia resztek rozpuszczalnika, oraz ich wysuszenie. Usunięta kofeina posiada wiele zastosowań. Jest między innymi używana jako dodatek smakowy lub preparat farmaceutyczny. Po tym etapie, ale przed paleniem, uzyskiwania jest kawa zielona Producent zapewnia, że zawiera śladowe ilości kofeiny.

• Innym sposobem, jest użycie gazów, tzw. „nadkrytycznych”. Przy bardzo wysokim ciśnieniu, gazy zachowują się jak ciecze, tzn. również będą w stanie wyniknąć do substancji (w tym wypadku ziaren kawy) i wymyć z nich interesujące nas substancje. Proces zachodzi w temperaturze około 70°C stopni, pod wysokim ciśnieniem i w obecności dwutlenku węgla. Kolejnym etapem jest odseparowanie kofeiny od gazu. Podczas tego procesu, nie dochodzi do uszkodzenia warstwy woskowej na powierzchni ziarna.

• Użycie ekstraktów pozbawionych kawy oraz wody, polega na moczeniu kawy w gorącej wodzie. Następnie kofeina usuwana jest poprzez adsorpcję węgla drzewnego. Jednak zastosowanie tego sposobu powoduje straty nie tylko kofeiny, ale też większości węglowodanów i substancji chlorogenowych, które w kawie się znajdują.

Kawa ziarnista, bezkofeinowa musi spełnić szereg przepisów zanim zostanie wypuszczona na rynek. Przede wszystkim, aby nazywała się bezkofeinową, zawartość tej substancji, musi wynosić maksymalnie 0,1% w ziarnach zielonych oraz nie więcej, niż 0,3% w ekstraktach, czyli kawach rozpuszczalnych. Jednak trzeba pamiętać, że filiżanka kawy zawiera około 1-5 mg kofeiny.